دوگانه زن آسمانی زن زمینی در نگاه علامه طباطبایی
تاریخ انتشار: ۱۰ دی ۱۴۰۲ | کد خبر: ۳۹۴۱۴۵۲۹
به گزارش خبرگزاری مهر، سوسن باستانی پژوهشگر حوزه اجتماعی طی یادداشتی به موضوع دوگانه زن آسمانی؛ زن زمینی در نگاه علامه طباطبایی پرداخت. جزئیات یادداشت به شرح ذیل است:
در اسلام، زن در تمامی احکام عبادی و حقوق اجتماعی شریک مرد است، او نیز مانند مردان می‌تواند مستقل باشد و هیچ فرقی با مردان ندارد (نه در ارث و نه در کسب و انجام معاملات، و نه در تعلیم و تعلم، و نه در به‌دست‌آوردن حقی که از او سلب شده، و نه در دفاع از حق خود و نه احکامی دیگر)؛ مگر تنها در مواردی که طبیعت خود زن اقتضا دارد که با مرد فرق داشته باشد.
بیشتر بخوانید:
اخباری که در وبسایت منتشر نمی‌شوند!
از نظر علامه طباطبایی اصلی‌ترین تفاوت زن و مرد در این است که زنان از حکومت، جنگیدن و قضاوت کنار گذاشته شده‌اند، یک‌دوم مردان ارث می‌برند، باید حجاب داشته باشند و از شوهران‌شان اطاعت کنند. علامه این محدودیت‌ها را محرومیت می‌داند و لزوم پرداخت نفقه از سوی مرد به زن را نیز راه جبران این محدودیت قلمداد می‌کند.
از نظر او اسلام این محرومیت‌ها را از این راه تلافی کرد که "نفقه"، یعنی هزینه زندگی را به گردن پدر یا شوهرش انداخته و بر شوهر واجب کرده که نهایت درجه‌ی توانایی خود را در حمایت از همسرش به‌کار ببرد و حق تربیت فرزند و پرستاری او را نیز به زن داده است.
این تسهیلات را هم برای او فراهم کرده که جان و ناموسش و حتی آبرویش را ”از اینکه دنبال سرش حرف بزنند“ تحت حمایت قرار داده و در ایام عادت حیض و ایام نفاس عبادت را از او ساقط کرده و برای او در همه‌ی حالات ارفاق لازم دانسته است.
علامه از آنچه گفته شد نتیجه می‌گیرد که زن از جهت کسب علم، بیش از علم به اصول معارف و فروع دین ”یعنی احکام عبادات و قوانین جاریه در اجتماع“ وظیفه وجوبی دیگر ندارد، و از ناحیه‌ی عمل هم همان احکامی را دارد که مردان دارند، به‌اضافه‌ی اینکه اطاعت از شوهرش نیز واجب است، البته نه در هر چیزی که او بگوید و بخواهد؛ بلکه تنها در مسئله مربوط به بهره‌های جنسی، و اما تنظیم امور زندگی فردی، یعنی رفتن به‌دنبال کاروکاسبی و صنعت، و نیز در تنظیم امور خانه، و نیز مداخله در مصالح اجتماعی و عمومی، از قبیل دانشگاه رفتن یا اشتغال به صنایع و حرفه‌های مفید برای عموم و نافع در اجتماعات، با حفظ حدودی که برایش معین شده، هیچ‌یک بر زن واجب نیست.
علامه دنبال کردن این امور از طرف زنان را اگرچه واجب نمی‌داند، نهی هم نمی‌کند و رفتن به‌دنبال کار و علم و تربیت را افتخاری برای زنان و فضل آنان به جامعه می‌داند. از نظر علامه سنت نبوی نیز این نگاه را تأیید می‌کند. به نظر علامه احکام اسلام برحسب فطرت و آفرینش زن و مرد تنظیم شده است و به همین دلیل هم به سعادت بشر منجر می‌شود.
علامه معتقد است در امر وظایف و حقوق، همه‌ی افراد با یکدیگر مساوی هستند؛ اما مقتضای این تساوی در حقوق، که عدل اجتماعی به آن حکم می‌کند، این نیست که تمامی مقام‌های اجتماعی متعلق به تمامی افراد جامعه شود.
چگونه ممکن است یک کودک یا فرد نادان و یک شخص ضعیف جای یک فرد عاقل یا توانا را بگیرند؟ آنچه عدالت اجتماعی اقتضا دارد و معنای تساوی را تفسیر می‌کند این است که در اجتماع، هر صاحب حقی به حق خود برسد و هرکس به‌قدر وسعش پیش برود؛ پس تساوی بین افراد و بین طبقات تنها برای همین است که هر صاحب حقی به حق خاص خود برسد، بدون اینکه حقی مزاحم حق دیگری شود، یا به انگیزه دشمنی یا تحکم و زورگویی یا هر انگیزه دیگر به‌کلی مهمل و نامعلوم گذاشته شود، یا صریحاً باطل شود.
علامه تساوی و برابری را رسیدن هرکس به حق خودش می‌داند؛ اما همچنین معتقد است که اختلاف طبیعی بین زن و مرد موقعیت اجتماعی آنها را متفاوت کرده است. علامه تفاوت جسمی زن و مرد را علت تفاوت احساسی و عقلی آنها می‌داند. از نظر او، درنتیجه‌ی این تفاوت، تکالیف عمومی و اجتماعی زن و مرد هم با یکدیگر متفاوت می‌شود.
اسلام در وظایف و تکالیف عمومی و اجتماعی که قوامش با یکی از این دو چیز یعنی تعقل و احساس است، بین زن و مرد فرق گذاشته. آنچه ارتباطش به تعقل بیشتر از احساس است ”از قبیل ولایت و قضا و جنگ“ را مختص به مردان کرده و آنچه از وظایف که ارتباطش بیشتر با احساس است تا تعقل، مختص به زنان کرده، مانند پرورش اولاد و تربیت او و تدبیر منزل و امثال آن. آنگاه مشقت بیشتر وظایف مرد را از این راه جبران کرده که سهم ارث او را دوبرابر سهم ارث زن قرار داد.
علامه از بحث‌های خود نتیجه می‌گیرد که غالب مردان از زنان مدبرتر هستند و در نتیجه‌ی آن بیشتر تولید و تصمیم‌گیری‌های دنیا به‌دست آنان انجام می‌شود؛ درحالی‌که زنان به‌دلیل غلبه‌ی احساس بر عقل، بیشتر مصرف‌کننده‌اند و باز به همین دلیل هم اسلام تسهیلات و تخفیف‌هایی برای آنها در نظر گرفته است.
به‌طورکلی، علامه از دو نوع زن در تفسیر خود صحبت می‌کند: زن آسمانی و زن زمینی. در چشم‌انداز الاهیاتی، علامه در تفسیر آیات مربوط به خلقت زن و مرد، زن را موجودی برابر و همسان با مرد توصیف می‌کند که از تمام توانایی‌ها و ویژگی‌های انسانی مانند مرد برخوردار است. به نظر او زن نزد خدا با همان معیاری سنجیده می‌شود که مرد، یعنی تقوا؛ بدین‌ترتیب، زن در آغاز آفرینش و در پایان آن موجودی مشابه مرد تعریف می‌شود.
زن مانند مرد خلیفه خدا روی زمین است. در صفاتی هم که قرآن برای انسان‌ها برمی‌شمارد، هم زن و هم مرد مورد خطاب قرار می‌گیرند و هردو به‌صورت مشابه توصیف می‌شوند. در تعریفی که علامه از زن آسمانی ارائه می‌کند، برای او توانایی‌هایی مشابه مرد قائل می‌شود؛ اما تکالیف و حقوقی که علامه برای زن در نظر می‌گیرد، بر پایه تعریفی است که از زن زمینی در نظریه اجتماعی‌اش ارائه می‌دهد.
زن زمینی موجودی است که علامه او را برحسب ویژگی طبیعی و زیستی‌اش تعریف می‌کند. این ویژگی که به‌تبع خود مادری را نیز به‌دنبال دارد، در نگاه علامه، زندگی و وضعیت اجتماعی زن زمینی را تعیین می‌کند. برحسب این ویژگی، زن موجودی کمتر عاقل و بیشتر احساساتی توصیف می‌شود، در مقابل مرد موجودی عاقل و قوی است! بدین‌ترتیب، علامه به تفاوت بین زن و مرد معتقد است و از آنجا که از نظر او این تفاوت‌ها طبیعی و تغییرناپذیر به‌حساب می‌آیند، احکام و حقوقی هم که بر اساس آنها تدوین می‌شوند، ثابت و تغییرناپذیرند.
به نظر علامه، این ویژگی در زن و مرد مبنای تنظیم روابط و مناسبات آن دو را در قرآن تشکیل می‌دهد. بدین‌ترتیب علامه به‌طورکلی وقتی از برابری و مشابهت زن و مرد در حقوق انسانی صحبت می‌کند، از یک زن و مرد عام ”آسمانی“ سخن می‌گوید؛ درحالی‌که ما در عالم واقع زن و مرد عام نداریم! همه‌ی انسان‌ها خاص هستند؛ یعنی تحت وضعیت خاص اجتماعی، فرهنگی، اقتصادی و حتی جغرافیایی متفاوت شکل می‌گیرند و رشد می‌کنند! وضعیتی که دائم در حال تغییر است؛ بنابراین نمی‌توان وضعیتی را ثابت در نظر گرفت و بقیه‌ی وضعیت‌ها را با توجه به آن سنجید، قضاوت کرد و درباره‌شان حکم صادر کرد.
کد خبر 5981399منبع: مهر
کلیدواژه: خبرگزاری مهر علامه طباطبایی قرآن قوه قضاییه تهران خبرگزاری مهر آلودگی هوا سازمان محیط زیست زنان سازمان هواشناسی پلیس راهور سانحه تصادف دستگیری اراذل و اوباش میراث فرهنگی وزارت آموزش و پرورش دیوان عالی کشور اطفای حریق زن آسمانی نظر علامه زن زمینی زن و مرد نظر او
درخواست حذف خبر:
«خبربان» یک خبرخوان هوشمند و خودکار است و این خبر را به‌طور اتوماتیک از وبسایت www.mehrnews.com دریافت کرده‌است، لذا منبع این خبر، وبسایت «مهر» بوده و سایت «خبربان» مسئولیتی در قبال محتوای آن ندارد. چنانچه درخواست حذف این خبر را دارید، کد ۳۹۴۱۴۵۲۹ را به همراه موضوع به شماره ۱۰۰۰۱۵۷۰ پیامک فرمایید. لطفاً در صورتی‌که در مورد این خبر، نظر یا سئوالی دارید، با منبع خبر (اینجا) ارتباط برقرار نمایید.
با استناد به ماده ۷۴ قانون تجارت الکترونیک مصوب ۱۳۸۲/۱۰/۱۷ مجلس شورای اسلامی و با عنایت به اینکه سایت «خبربان» مصداق بستر مبادلات الکترونیکی متنی، صوتی و تصویر است، مسئولیت نقض حقوق تصریح شده مولفان در قانون فوق از قبیل تکثیر، اجرا و توزیع و یا هر گونه محتوی خلاف قوانین کشور ایران بر عهده منبع خبر و کاربران است.
خبر بعدی:
ایمنی بالای خودروهای دوگانه‌سوز با سوخت CNG با وجود تخریب‌های مافیای بنزین
کپسول‌های گاز طبیعی فشرده (CNG) برای استفاده در خودروها با استانداردهای ایمنی بسیار دقیق و بالا تولید می‌شوند. این کپسول‌ها معمولاً از مواد با دوام بسیار بالا ساخته می‌شوند تا تحت فشارهای بسیار زیاد و شرایط سخت نیز مقاومت خود را حفظ کنند. به‌طور معمول، کپسول‌های CNG از جنس فولاد، آلومینیوم یا مواد کامپوزیتی سبک و بسیار مقاوم ساخته می‌شوند. این مواد از قابلیت‌های فنی بالایی برخوردارند که امکان مقاومت در برابر ضربه، حرارت و سایر شرایط محیطی را فراهم می‌آورند.
کپسول‌های CNG طراحی شده‌اند تا اطمینان حاصل شود که در صورت بروز تصادف، به جای شکستن و انفجار، دچار ترکیدگی کنترل‌شده‌ای می‌شوند. این ویژگی به کاهش خطر آتش‌سوزی یا انفجار به دنبال ضربه کمک می‌کند. علاوه بر این، کپسول‌ها با ولوهای ایمنی مجهز هستند که در صورت افزایش فشار داخل کپسول به میزان خطرناک، به طور خودکار باز می‌شوند تا فشار اضافی تخلیه گردد و از وقوع انفجار جلوگیری شود.
فرآیندهای آزمایش و تاییدیه‌های متعددی نیز برای تضمین کیفیت و ایمنی کپسول‌های CNG اعمال می‌شوند. کپسول‌ها معمولاً مطابق با استانداردهای بین‌المللی مانند ISO و DOT ساخته و آزمایش می‌شوند. این آزمایش‌ها شامل تست‌های فشار، تست‌های ضربه و تست‌های حرارتی هستند که اطمینان حاصل می‌کنند کپسول‌ها حتی در شرایط دشوار نیز امن باقی بمانند.
این تدابیر ایمنی بالا و فناوری‌های پیشرفته به کار رفته در تولید و نظارت بر کپسول‌های CNG، اطمینان بخش آن است که خودروهای مجهز به این سیستم سوختی از ایمنی بالایی برخوردار هستند و می‌توانند به عنوان یک گزینه امن و مطمئن برای رانندگان و سرنشینان آنها در نظر گرفته شوند.
در سال‌های اخیر، تصورات نادرستی در مورد ایمنی خودروهای دوگانه‌سوز و CNG توسط منافع خاص و گروه‌های فشار، به ویژه مافیای بنزین و خودروسازانی که از تداوم استفاده از بنزین سود می‌برند، ترویج یافته است. این گروه‌ها، به منظور حفظ سهم بازار و منافع اقتصادی خود، اغلب به پخش تصاویر و اطلاعاتی می‌پردازند که تصویری منفی از ایمنی خودروهای CNG ارائه می‌دهند، در حالی که از نمایش واقعیت‌های مربوط به خودروهای بنزینی چشم‌پوشی می‌کنند.
به طور معمول، انفجارهایی که در خودروهای CNG رخ می‌دهند، مربوط به مواردی است که خودروها در مراکز غیراستاندارد و با استفاده از تجهیزات نامناسب دوگانه‌سوز شده‌اند. این در حالی است که خودروهایی که در مراکز معتبر و تحت نظارت‌های دقیق دوگانه‌سوز می‌شوند، با استفاده از مخازن مجاز و مطابق با استانداردهای بین‌المللی، به طور قابل توجهی ایمن‌تر هستند. این مخازن طراحی شده‌اند تا در شرایط فشار و ضربه مقاومت بالایی داشته باشند و احتمال وقوع انفجار یا نشت را به حداقل برسانند.
در مقابل، خودروهای بنزینی که با استانداردهای کمتری در مقایسه با نیازهای امروزی تولید می‌شوند، در شرایط تصادف و یا حتی در حین سوختگیری، دارای ریسک بالای آتش‌سوزی و انفجار هستند. باک‌های بنزینی به ویژه در خودروهای تولید داخل، اغلب از مواد با کیفیت پایین‌تر ساخته شده و به اندازه کافی برای تحمل ضربات ناشی از تصادفات مقاوم نیستند، که این موضوع خود به عاملی برای افزایش خطرات جانی در حوادث رانندگی تبدیل می‌شود.
بنابراین، استانداردهای تولید و نظارت دقیق‌تر بر روند دوگانه‌سوز کردن خودروها و همچنین ارتقاء استانداردهای ایمنی در هنگام سوختگیری صورت گیرد تا از ایمنی سرنشینان و سایر شهروندان در برابر حوادث احتمالی محافظت شود. این تغییر نگرش و افزایش آگاهی عمومی می‌تواند به کاهش تصورات نادرست و افزایش استفاده از راهکارهای ایمن‌تر و پاک‌تر در حمل و نقل کمک کند.
تصور رایج مبنی بر ناایمن بودن خودروهای CNG اغلب توسط گروه‌های خاصی ترویج می‌شود که خود در تولید خودروهایی با استانداردهای ایمنی پایین سابقه طولانی دارند. این گروه‌ها، که سال‌هاست خودروهای کم‌امنیتی را به بازار عرضه کرده‌اند، از این افکار نادرست به عنوان ابزاری برای دفاع از محصولات خود و تولید خودرو با هزینه‌های کمتر استفاده می‌کنند. استفاده از این سوخت در خودروها نه تنها به دلیل فرایندهای سختگیرانه سوخت‌رسانی و استانداردهای بالای ایمنی که در تولید و نصب مخازن CNG رعایت می‌شود، امنیت بالایی را ارائه می‌دهد.
سوختگیری خودروهای CNG معمولاً توسط اپراتورهای مجرب انجام می‌شود که در پروسه‌ی سوختگیری، ایمنی را در اولویت قرار می‌دهند. این در حالی است که در خودروهای بنزینی، افراد عمومی بدون نظارت فنی و اغلب در حالی که سرنشینان داخل خودرو هستند، به سوختگیری می‌پردازند، که این امر خطر آتش‌سوزی را به طور قابل توجهی افزایش می‌دهد. با وجود اینکه تصاویر و فیلم‌هایی از آتش‌سوزی خودروهای بنزینی به ندرت در رسانه‌ها منتشر می‌شوند، با جستجوی دقیق‌تر می‌توانید شاهد ویدئوها و گزارش‌های متعددی باشید که آتش‌گرفتن و حتی انفجار خودروهای بنزینی در حین سوختگیری را نشان می‌دهند.
در تأیید نگرانی‌های مرتبط با ایمنی خودروهای بنزینی، صحبت‌های اخیر رئیس پلیس راهور نشان دهنده یک مشکل بزرگ در خودروهای بنزینی است. به گفته وی، مشکلات ایمنی خودروهای بنزینی تولید داخل، به‌ویژه در شرایط تصادفات، بیش از پیش نمایان شده است. این خودروها در تصادفات به جای محافظت از سرنشینان، آسیب‌های جدی به آنها وارد می‌کنند که بیانگر عدم رعایت استانداردهای لازم در ساخت و طراحی باک‌های سوخت است. ساختار و طراحی باک‌های بنزینی در این خودروها به گونه‌ای است که در صورت برخورد با ضربات شدید، خطر نشت و انفجار به شدت بالا می‌رود. تولیدکنندگان داخلی با کاهش ضخامت آلیاژ باک و گاهی اوقات با تغییر در پلتفرم‌های خودروها، استحکامات را به منظور کاهش هزینه‌های تولید، کم کرده‌اند.
همچنین نواقص در طراحی یا اجرای سیستم‌های سوخت‌رسانی، به ویژه در بخش شیلنگ‌های بنزین و اتصالات مربوطه، می‌توانند زمینه‌ساز وقوع حوادث خطرناک شوند. این شیلنگ‌ها که غالباً در معرض شرایط دشوار محیطی و دماهای بالا قرار دارند، گاه به دلیل استفاده از مواد با کیفیت ناکافی و یا به سبب فرسودگی طبیعی، دچار پارگی می‌شوند. نتیجه‌ی چنین وضعیتی، نشت سوخت است که می‌تواند به سرعت شرایط را برای وقوع یک انفجار فراهم آورد.
خودروسازان داخلی، در تلاش برای کاهش هزینه‌های تولید، گاه از تعهدات خود برای افزایش سهم خودروهایی با قابلیت مصرف سی ان جی؛ در تولیدات‌شان چشم‌پوشی کرده‌اند. این در حالی است که آنها ملزم بوده‌اند حداقل سی درصد از تولیدات خود را به خودروهای دوگانه‌سوز اختصاص دهند. عدم پایبندی به این تعهدات نه تنها موجب شده است که پتانسیل‌های کاهش وابستگی به بنزین به‌طور مؤثری مورد استفاده قرار نگیرد، بلکه به ناترازی چشمگیر در تأمین سوخت و افزایش نیاز کشور به واردات بنزین منجر شده است.
این رویکرد، که گاهی اوقات با ادعاهایی مبنی بر ناامنی خودروهای دوگانه‌سوز همراه است، در واقعیت، بیشتر ناشی از محافظت‌کاری صنعت خودرو و حفظ منافع مالی خودروسازان است تا نگرانی‌های واقعی در مورد ایمنی. این ادعاها به کمک باورهای غلط و اطلاع‌رسانی‌های نادرست به عموم مردم، سبب می‌شود که توجه از مزایای واقعی خودروهای دوگانه‌سوز و تأثیرات مثبت آنها بر کاهش آلودگی و افزایش امنیت انرژی کشور دور بماند. این شرایط بر ضرورت نظارت دقیق‌تر و اعمال سیاست‌های محکم‌تر برای اطمینان از اجرای تعهدات و بهبود استانداردهای تولید در صنعت خودرو تأکید می‌کند.
علاوه بر این، بسیاری از حوادث ناگواری که در گذشته رخ داده و منجر به انفجار خودروهای CNG شده است، به دلیل نصب غیراستاندارد و بی‌توجهی به نکات فنی بوده است. در مقابل، خودروهایی که در مراکز معتبر و با استفاده از تجهیزات استاندارد دوگانه‌سوز می‌شوند، از ایمنی بالایی برخوردار هستند و مخازن CNG آنها تحت آزمایش‌های دقیق فشار و ضربه قرار می‌گیرند تا از مقاومت بالا در برابر شرایط سخت و حوادث اطمینان حاصل شود.
در نهایت، باید توجه داشت که تبلیغات منفی و گاهی اوقات مغرضانه‌ای که از سوی برخی طرف‌های منفعت‌طلب در فضای مجازی پخش می‌شود، می‌تواند تصویری نادرست از واقعیت‌ها ارائه دهد. واقعیت این است که خودروهایی که به درستی به سیستم CNG مجهز شده‌اند، نه تنها ایمنی بالایی دارند، بلکه به حفظ محیط زیست و کاهش آلودگی هوا نیز کمک شایانی می‌کنند. این در حالی است که ایمنی پایین خودروهای بنزینی تولید داخل، به‌ویژه در مواقع تصادفات و شرایط بحرانی، نگرانی‌های جدی درباره استانداردهای ایمنی و کیفیت تولید آنها را ایجاد کرده است.
خودکشی از رزیدنتها به پزشکان رسیده؛ چرا دکتر سمیرا آلسعیدی خودکشی کرد؟/ «خودکشی پزشکان بهمثابه یک انتحار اجتماعی است»